1 فوریه 2003 شاتل فضایی کلمبیا پس از گذراندن بیش از دو هفته در فضا، در بازگشت به زمین متلاشی شد. این دومین حادثه مرگبار برنامه شاتل فضایی پس از آن است فاجعه چلنجر در سال 1986 بود.
شاتل فضایی کلمبیا
شاتل نوعی فضاپیمای قابل استفاده مجدد است که برنامه ساخت آن در سال 1969 آغاز شد. کلمبیا اولین شاتلی بود که ماموریت فضایی را پرتاب کرد و قبل از سقوط مرگبار در سال 2003، 27 ماموریت موفقیت آمیز داشت. نام این فضاپیما از شاتل فضایی کلمبیا گرفته شده است. ذخیره سازی در بوستون
در حین آماده سازی این شاتل برای آزمایش های زمینی، پنج نفر از کارکنانی که فضاپیما را با نیتروژن تمیز می کردند، خفه شدند و دو نفر از آنها جان باختند.
این شاتل ماموریت های مهمی مانند استقرار آزمایشگاه های فضایی در مدار زمین، قرار دادن چندین ماهواره و انجام برخی تحقیقات در فضا را انجام داده است.
شرح حادثه در کلمبیا
STS-107، نام بیست و هشتمین ماموریت شاتل فضایی کلمبیا بود که در 16 ژانویه 2003 آغاز شد و هدف از این ماموریت انجام 80 آزمایش در فضا و شامل هفت مسافر بود.
فضانوردان به مدت 16 روز در فضا بودند و 24 ساعت شبانه روز در دو شیفت آزمایشات و کار را بررسی می کردند.
عکس هایی که از پرتاب فضاپیما منتشر شد، جدا شدن قطعات فوم از بدنه شاتل را نشان می داد.
اما با وجود احتمال آسیب رساندن به شاتل توسط کف کردن، ناسا معتقد است که هیچ اقدام اضافی نمی تواند فضانوردان را از این خطر احتمالی نجات دهد. آنها همچنین این فرضیه را مطرح کردند که فضانوردان بدون استرس بهتر می توانند در شرایط بحرانی تصمیم بگیرند.
با ورود شاتل به مرحله نهایی عملیات فرود بر روی زمین، علائم غیرعادی در منطقه کنترل ماموریت مشاهده شد. نشانگر دما و فشار در بال چپ از کار افتاد و طرف بلافاصله با کشتی تماس گرفت. اما صدای فرمانده شاتل خیلی سریع قطع شد و شاتل به ارتفاع 6 کیلومتری زمین رسیده بود. تلاش های مرکز کنترل برای تماس با شاتل ناموفق بود و وضعیت ماموریت در وضعیت غیرقابل پیش بینی قرار داشت.
شبکه تلویزیونی تصاویری از سقوط شاتل در آسمان را نشان داد و تیم ناسا شروع به جستجو کرد. هر هفت فضانورد جان خود را از دست دادند و از میان 84000 قطعه باقی مانده از شاتل، توانستند DNA فضانوردان را شناسایی کنند. بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط ناسا، فضانوردان احتمالاً در زمان سقوط شاتل هنوز زنده بودند، اما چند ثانیه بعد به دلیل کاهش فشار کابین، هوشیاری خود را از دست دادند و هنگام برخورد با زمین جان خود را از دست دادند.
اصلاحات
در نتیجه، ناسا برای بررسی این فاجعه، پروازهای شاتل فضایی را برای بیش از دو سال به حالت تعلیق درآورد. این اتفاق دلیل اصلی بازنشستگی شاتل ها در سال 2011 و استانداردهای جدید ناسا بود.
جدا شدن فوم از مخزن سوخت خارجی چندین بار در ماموریت های قبلی رخ داده است و معمولاً فقط به کاشی های عایق حرارتی شاتل آسیب می رساند. اما از آنجایی که فضاپیماهای قبلی بدون حادثه از سفر فضایی بازگشته اند، ناسا به طور جدی این مشکل را بررسی و از آن جلوگیری نکرده است.